KOJE POREZE TREBA DA PLATITE KOD PROMENE VLASNIŠTVA NEPOKRETNOSTI  

Od 1. januara 2020. godine, prilikom kupovine, prodaje, nasleđivanja ili sticanja nepokretnosti poklonom, postupak upisa imovine ali i određivanja poreza, pojednostavljen je toliko da sve aktivnosti možete obaviti u jednom danu i na jednom mestu – kod javnog beležnika kroz sistem eŠaltera.

Prema novoj proceduri, u većini slučajeva kao fizičko lice više ne morate da podnosite poreske prijave, već je dovoljno da kod javnog beležnika popunite izjašnjenje i na taj način dostavite podatke važne za utvrđivanje poreske obaveze i potencijalno njeno oslobođenje ili umanjenje. Neki od ovih podataka se ne nalaze u ugovoru o kupoprodaji ili poklonu, rešenju o nasleđivanju i sl, pa je važno da ih unapred pripremite i da kod  javnog beležnika dođete pripremljeni. Obrazac izjašnjenja možete preuzeti u nastavku i popuniti unapred, a korisno je da se pre toga upoznate sa porezima koje treba da platite i situacijama u kojima imate pravo na umanjenje ili oslobođenje, kao i posebnim slučajevima kada poreska obaveza nastaje naknadno, i kada je prijavu potrebno predati direktno poreskim organima.

Preuzmite:
Izjašnjenje sticaoca prava
Izjašnjenje prenosioca prava

Pročitajte više o proceduri plaćanja poreza:
Vodič za prijavu poreza na imovinu kod sticanja i otuđenja nepokretnosti

Pogledajte video vodič:

PORESKE OBAVEZE PRILIKOM PROMETA NEPOKRETNOSTI I PRAVO NA OSLOBOĐENJE ILI UMANJENJE

U zavisnosti od toga da li ste kupac, prodavac, naslednik ili poklonoprimac nepokretnosti (stana, kuće, lokala, poslovnog objekta, garaže ili zemljišta), prilikom njihovog prometa možete biti u obavezi da platite nekoliko vrsta poreza:

POREZ NA IMOVINU

Poreska obaveza nastaje danom kada stupate u vlasništvo nepokretnosti (npr. danom zaključenja ugovora o kupoprodaji, osim kada će nepokretnost biti izgrađena u budućnosti), danom početka korišćenja nepokretnosti, danom izdavanja upotrebne dozvole i sl. Porez se plaća tromesečno, a njegov obveznik je vlasnik, korisnik ili držalac nepokretnosti.

Možete imati pravo na oslobođenje ili umanjenje poreza na imovinu u sledećim situacijama:

• ukoliko ste vlasnik stana i imate prijavljeno prebivalište na adresi tog stana, imate pravo na poreski kredit, odnosno umanjenje poreza na imovinu za 50%, ali ne više od 20.000,00 dinara;
• ukoliko u kući za stanovanje ili stanu površine do 60 m2, koji nisu na građevinskom zemljištu, odnosno na zemljištu u građevinskom području i ne daju se u zakup, stanuju samo lica starija od 65 godina, obaveza za porez na imovinu se umanjuje za 75%;
• ukoliko ste vlasnik objekata koji su namenjeni i koriste se isključivo za primarnu poljoprivrednu proizvodnju (objekta za smeštaj mehanizacije za poljoprivredu, repromaterijala, smeštaj i čuvanje gotovih poljoprivrednih proizvoda, staje za gajenje stoke, objekta za potrebe gajenja i prikazivanje starih autohtonih sorti biljnih kultura i rasa domaćih životinja i objekta za gajenje pečurki, puževa i riba) i obveznik poreza na dohodak građana na prihode od poljoprivrede i šumarstva, odnosno obveznik kome je poljoprivreda pretežna registrovana delatnost;
• ukoliko ste vlasnik poljoprivrednog i šumskog zemljišta koje ponovo privodite nameni, oslobođeni ste plaćanja ovog poreza pet godina (računajući od početka privođenja zemljišta nameni).
• ukoliko nakon otuđenja ili sticanja zemljišta, površina vaših pojedinačnih parcela koje se ne graniče ne prelazi 10 ari, odnosno ukoliko ukupna površina parcela koje se graniče ne prelazi 10 ari.

Pravo na smanjenje osnovice za porez na imovinu možete steći i na osnovu amortizacije objekta, zbog čega je važno da u Izjašnjenju navedete nformaciju o godini izgradnje objekta, odnosno godini njegove poslednje rekonstrukcije.

POREZ NA PRENOS APSOLUTNIH PRAVA / POREZ NA DODATU VREDNOST

Porez na prenos apsolutnih prava se plaća prilikom kupoprodaje, osim u situacijama  kada se nepokretnost kupuje od investitora i kada se umesto ovog poreza plaća porez na dodatu vrednost. Prema Zakonu o porezima na imovinu, obveznik poreza na prenos apsolutnih prava je prodavac, ali se u praksi u većini slučajeva ova obaveza ugovorom prenosi na kupca.

Poreska obaveza nastaje danom zaključenja ugovora o kupoprodaji, osim kada je predmet prenosa uz naknadu nepokretnost koja će biti izgrađena u budućnosti – tada je nakon izgradnje i primopredaje nepokretnosti potrebno podneti poresku prijavu.

Možete imati pravo na oslobođenje ili umanjenje u sledećim situacijama:

• ukoliko ste kupac prvog stana odnosno porodične stambene zgrade;
• ukoliko stičete imovinu na osnovu prava na obeštećenje po zakonu kojim se uređuje vraćanje oduzete imovine;
• ukoliko stičete pravo svojine ili susvojine otkupom stambene zgrade ili stana u društvenoj, odnosno državnoj svojini sa stanarskim pravom, odnosno pravom dugoročnog zakupa, srazmerno učešću društvenog, odnosno državnog kapitala u ukupnom kapitalu prenosioca prava;
• ukoliko Vam je poljopriveda pretežna delatnost, odnosno zanimanje, pa ugovorom o zameni nepokretnosti pribavljate poljoprivredno ili šumsko zemljište radi njegovog grupisanja;
• ukoliko pravo svojine na nepokretnosti stičete po osnovu ugovora o doživotnom izdržavanju u svojstvu davaoca doživotnog izdržavanja, a istovremeno ste i zakonski naslednik izdržavanog lica.

POREZ NA NASLEĐE ILI POKLON

Porez se plaća prilikom nasleđivanja, ili prilikom prenosa prava svojine na nepokretnosti bez naknade (ugovorom o poklonu), ukoliko prenos nije predmet poreza na dodatu vrednost. Obveznik poreza je naslednik ili poklonoprimac. Poreska obaveza nastaje danom pravnosnažnosti rešenja o nasleđivanju, ili danom zaključenja ugovora o poklonu, odnosno danom overe izjave kojom se imovina prenosi bez naknade ili prijemom poklona u slučaju da nije zaključen pisani akt o prenosu nepokretnosti uz poklon.

Možete imati pravo na oslobođenje ili umanjenje u sledećim situacijama:

• ukoliko ste naslednik prvog naslednog reda, supružnik i roditelj ostavioca, odnosno poklonoprimac prvog naslednog reda i supružnik poklonodavca;
• ukoliko ste naslednik, odnosno poklonoprimac poljoprivrednik drugog naslednog reda koji nasleđuje, odnosno prima na poklon imovinu koja mu služi za obavljanje poljoprivredne delatnosti, ako je sa ostaviocem, odnosno poklonodavcem neprekidno živeo u domaćinstvu najmanje jednu godinu pre smrti ostavioca, odnosno pre prijema poklona;
• ukoliko ste naslednik, odnosno poklonoprimac drugog naslednog reda - na jedan nasleđeni, odnosno na poklon primljeni stan, ako ste sa ostaviocem, odnosno poklonodavcem neprekidno živeli u zajedničkom domaćinstvu najmanje godinu dana pre smrti ostavioca, odnosno pre prijema poklona;
• ukoliko ste poklonoprimac - na imovini koja Vam je ustupljena u ostavinskom postupku, koju bi nasledili da se naslednik - poklonodavac odrekao nasleđa

Kao posledica otuđenja može nastati i obaveza po osnovu poreza na kapitalni dobitak, za koji su obveznici pojedina lica. Otuđioci su u ovom slučaju potencijalni poreski obveznici i treba da podnesu prijavu u papiru.

POSEBNI SLUČAJEVI U KOJIMA JE POTREBNO PREDATI PORESKU PRIJAVU NEPOSREDNO PORESKOM ORGANU

PRODAJA ILI KUPOVINA STANA U IZGRADNJI

Prodavac je u obavezi da plati porez na prenos apsolutnih prava (osim u slučajevima kada se plaća PDV), a poreska prijava se predaje Poreskom organu - organizacionoj jedinici nadležnoj za teritoriju na kojoj se nalazi nepokretnost, u roku od 30 dana od primopredaje.

Kupac je u obavezi da plati porez na imovinu, a poreska prijava se predaje Poreskom organu jedinice lokalne samouprave u roku od 30 dana od dana primopredaje stana.

UGOVORI O DOŽIVOTNOM IZDRŽAVANJU

Ako ste davalac izdržavanja na osnovu ugovora o doživotnom izdržavanju i nastupio je slučaj iz ugovora kojim ste stekli pravo na nepokretnost, u obavezi ste da u roku od 30 dana od dana smrti primaoca izdržavanja predate poresku prijavu za porez na prenos apsolutnih prava Poreskom organu - organizacionoj jedinici nadležnoj za teritoriju na kojoj se nalazi nepokretnost, kao i poresku prijavu za porez na imovinu poreskom organu jedinice lokalne samouprave.

NASLEĐIVANJE NEPOKRETNOSTI KOJA NIJE UPISANA U KATASTAR

Ako nasleđujete imovinu za koju ne postoje podaci u katastru nepokretnosti, potrebno je da predate poresku prijavu za porez na imovinu u roku od 30 dana od pravosnažnosti odluke o nasleđivanju poreskom organu jedinice LS, ili kod javnog beležnika u slučaju da je predajete istog dana kada odluka o nasleđivanju postaje pravnosnažna.